نحوه ساخت گنبد های تمام شیشه
گنبد شیشه‌ای، یکی از ساختارهای معماری مدرن که بیشتر در ساختمان‌های عمومی مانند موزه‌ها، کتابخانه‌ها، مراکز خرید و همچنین در ساختمان‌های دولتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گنبدها علاوه بر زیبایی بی‌نظیر، به دلیل داشتن شیشه در ساختار خود، نور روز را به داخل ساختمان هدایت می‌کنند و باعث ایجاد فضایی روشن و شاداب می‌شوند. در این مقاله قصد داریم تا نحوه ساخت گنبد های تمام شیشه را بررسی کنیم.
تفاوت ساخت گنبد شیشه‌ای در ایران و جهان
از نظر فنی، روش ساخت گنبد شیشه‌ای در ایران با سایر کشورهای جهان تفاوت چندانی ندارد. اما، از نظر طراحی، می‌توان گفت که در ایران، طراحان معماری معمولاً سعی دارند الگوها و موضوعات ایرانی را در طراحی گنبد شیشه‌ای خود تلقی کنند. برخی از این الگوها شامل الگوهای گل و بوته، طرح‌های هندسی، و الگوهای معماری اسلامی مانند معماری مقرنس هستند.
استین گلس: ماده‌ای منحصر به فرد برای ساخت گنبدهای شیشه ایی
در طراحی و ساخت سازه‌های معماری، گنبد شیشه‌ای نقش مهمی را ایفا می‌کند. این نوع گنبد، با استفاده از شیشه به عنوان ماده اصلی، محیطی شفاف و روشن فراهم می‌کند که باعث ایجاد یک ارتباط بی‌واسطه با محیط بیرون می‌شود.
گنبد شیشه‌ای Reichstag در برلین یکی از نمونه‌های برجسته است که توسط نورمن فاستر طراحی شده است. این گنبد بزرگ شیشه‌ای، نمای 360 درجه‌ای از محیط برلین را ارائه می‌دهد و با طراحی فوق‌العاده‌اش، مصرف نور مصنوعی را کاهش می‌دهد و انتشار کربن را کم می‌کند. همچنین، این گنبد نمادی از تلاش برلین برای رسیدن به آینده‌ای متمرکز بر یک آلمان متحد و دموکراتیک است.
با این حال، ساخت گنبد شیشه‌ای نیازمند دقت و مهارت فنی بالایی است. علاوه بر شیشه، مواد دیگری نیز می‌توانند برای ایجاد رنگ در شیشه استفاده شوند. برای مثال، در ساخت شیشه‌ی رنگی (Stained Glass)، اکسیدهای متالیک یا متال‌های ریز برش خورده به شیشه در حالت مذاب اضافه می‌شوند. این روش سنتی برای ساخت پنجره‌های شیشه‌ای رنگی در کلیساها و ساختمان‌های دینی دیگر استفاده می‌شود
نحوه ساخت گنبدهای شیشه ایی با استفاده از روش استین گلس
گنبدهای شیشه‌ای معمولاً با استفاده از روش استین گلس (Stained Glass) ساخته می‌شوند. این روش یکی از قدیمی‌ترین و هنرمندانه‌ترین روش‌ها برای ساخت طرح‌های شیشه‌ای است. در این روش، تکه‌های کوچک شیشه رنگی با هم ترکیب می‌شوند تا یک طرح بزرگ‌تر شکل بگیرد. سپس شیشه‌ها با استفاده از روکش‌های فلزی، معمولاً نیکل یا قلع، به هم متصل می‌شوند.
مرحله اول:
برای ساخت یک گنبد شیشه‌ای با استفاده از روش استین گلس، ابتدا یک الگوی طرح بر روی سطح صافی مانند کاغذ می‌کشند. سپس شیشه‌های مورد نیاز براساس این الگو بریده می‌شوند. هر تکه شیشه رنگی به طور دقیق با تکه‌های دیگر هماهنگ می‌شود تا تشکیل یک پازل شیشه‌ای بدهد.
مرحله دوم:
پس از برش و آماده‌سازی شیشه‌ها، مرحله بعدی تثبیت شیشه‌ها در کانال‌های فلزی است. این کانال‌ها از فلزات مقاومی مانند نیکل یا قلع ساخته می‌شوند و در محل همبستری شیشه‌ها قرار می‌گیرند. شیشه‌ها با استفاده از مواد چسبنده یا روکش‌های فلزی در کانال‌های فلزی محکم می‌شوند. هنگام تثبیت شیشه‌ها، دقت بسیار زیادی در نحوه قرارگیری آن‌ها نیاز است تا طرح نهایی به درستی شکل بگیرد.
مرحله سوم:
پس از اتمام مرحله تثبیت، گنبد شیشه‌ای با استفاده از فلزات یا مواد دیگری مثل سیم یا روکش‌های مسی تقویت می‌شود تا ساختار آن قوی و پایدار باشد. این تقویت‌ها به همچنین برای تعادل و توازن سازه استفاده می‌شوند.
مرحله آخر:
در نهایت، ساخت گنبد شیشه‌ای بازی زیبا و براقی را به ارمغان می‌آورد. نور خورشید یا نور مصنوعی که از پشت گنبد می‌تابد، شیشه‌های رنگی را روشن کرده و به طرح‌ها رنگ‌های زنده و جذابیتی ویژه می‌بخشد.
روش استین گلس نیاز به صبر و دقت زیادی دارد. هنرمندانی که از این تکنیک استفاده می‌کنند، مهارت‌های بالایی در طراحی و کار با شیشه دارند. آن‌ها با بهره‌گیری از خلاقیت و توانایی‌های هنری خود، گنبدهای شیشه‌ای بسیار زیبا و منحصر به فردی را خلق می‌کنند.
مراحل انجام و ساخت استین گلس توسط گروه آرچی تاج
در مرحله ابتدایی، هنرمند شیشه‌ها را با دقت و دست برش می‌زند و فلز سربی را در طرح قرار می‌دهد. این فلزها شیشه‌ها را به هم متصل می‌کنند. پس از مونتاژ، او نقاط اتصال فلزها را جوش می‌دهد که نشان‌دهنده پایان ساخت است. سپس او کار را به بخش شست و شو می‌برد و بعد از تمیزکاری، به قسمت رنگ‌آمیزی منتقل می‌کند تا طرحی خاص و زیبا ایجاد کند.
