استین گلاس یک هنر قدیمی می باشد که از گذشته معماران و هنرمندان ایران و جهان در ساخت اماکن مهم و مقدس خود از این تکنیک استفاده می کردند. قدمت استین گلاس به حدود 1000 سال بر می گردد. امروزه از این هنر به عنوان یک تکنیک جدید عنوان می شود به دلیل اینکه با پیشرفت علم روش اجرای استین گلاس نیز تغییر کرده است. در گذشته هنرمندان قرون وسطی از ترکیب شیشه های داغ شده و نمک های فلزی یک شیشه ی استین گلاس را به وجود می آوردند ولی امروزه با استفاده از شیشه های از قبل تولید شده با کیفیت بالا در رنگ های مختلف در ساخت استیند گلس استفاده می کنند.
در گذشته عموما از شیشه های استین گلاس در ساخت پنجره های اماکن مقدس خود مانند کلیساها و مساجد استفاده می کردند اما امروزه از این تکنیک در ساخت المان هایی نظیر گنبد استین گلاس، نورگیر استیند گلس، درب و پنجره استین گلاس، پارتیشن استین گلاس، دیوارپوش استیند گلس و المان های دکوراتیو نظیر آباژور، لوستر و مواردی از این قبیل بهره می گیرند که می توان همه این ها را نوعی هنر دست نامید.
در این مطلب قصد داریم سه نمونه از اماکن مقدسی که با پنجره های استین گلاس معماری شده اند را به شما معرفی کنیم.
مسجد نصیر الملک یکی از مساجد معروف از نظر پنجره های بزرگی که دارد و شیشه های آن از شیشه های رنگی با تکنیک استین گلاس ساخته شده است، می باشد. این مسجد در کشور عزیزمان ایران و در استان فارس و شهر شیراز قرار دارد. این مسجد در تاریخ 1294 هجری قمری به معماری میرزا محمد حسن و محمد رضا شروع به ساخت شد و در سال 1305 هجری قمری به پایان رسید. این اثر در سال ۱۳۵۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
همانطور که می دانیم در معماری اسلامی از نقش های هندسی زیبا و رنگ های شاد استفاده می شود. در ساخت پنجره های استین گلاس این مسجد از طرح های اسلامی با الگوهای هندسی و شیشه های رنگی فوق العاده استفاده شده است که باعث زیبایی خیره کننده ای در این مسجد شده است. نورهای رنگی که از پنجره های استین گلاس این مسجد به ایوان می تابد باعث زیبایی منحصر به فردی در این مسجد می شود.
این بنا نشان دهنده ی قدمت استین گلاس در ایران می باشد. طرح های استیند گلس که از هنر ایرانی اسلامی الهام گرفته می شود اثر های هنری جذابی را به وجود می آورد.
کلیسا کاونتری که بین قرن ۱۴ و ۱۵ میلادی ساخته شده بود در جریان جنگ جهانی دوم توسط نیروی هوایی آلمان نازی تخریب شد و سپس در سال ۱۹۵۶ دوباره ساخته شد. در طراحی این مسجد نیز از پنجره های استین گلاس استفاده شده است. هنرمند پنجره های استیند گلس این کلیسای بزرگ شخصی به نام لارنس لی بوده است.
کلیسای فامیلیا در شهر بارسلون قرار دارد. ساخت این کلیسا کاتولیک از سال 1882 میلادی شروع شد. طراح این کلیسا شخصی به نام آنتونیو گائودی بوده است. در قرن 21 در معماری این کلیسای بزرگ که علاوه بر اینکخ یک مکان مذهبی می باشد یک جاذبه ی گردشگری نیز به شمار می آید پنجره های استین گلاس اضافه شد.
